Konie rasy huculskiej
Są również rasą prymitywną i jej dalekim przodkiem jest tarpan. Rasa ukształtowała się w Karpatach, a dzisiaj jest wykorzystywana głównie wierzchowo jak i w agroturystyce, również do zaprzęgów. Ze względu na zrównoważony temperament, łagodny charakter jak i wytrzymałość konie huculskie znalazły także swoje zastosowanie w hipoterapii. Ponadto konie tej rasy, tak jak i koniki polskie charakteryzują się odpornością na niekorzystne warunki środowiska, doskonałe zdrowie, małe wymagania paszowe. Jak większość ras prymitywnych cechują się bardzo dobrą płodnością i brakiem problemów w rozrodzie.
Są to konie o długim, silnym i szerokim tułowiu, mocnym grzbiecie, z dość ciężką głową i raczej grubą szyją. Występują przede wszystkim w umaszczeniu gniadym, myszatym w różnych odcieniach oraz srokatym, rzadziej w karym lub bułanym. Większość hucułów posiada ciemną pręgę ciągnącą się przez grzbiet oraz pręgowanie na łopatkach i nogach, natomiast nie powinny posiadać odmian.
Konie rasy konik polski
Są w typie kuca. Ich przodkami były tarpany (podobne do koni Przewalskiego), dlatego też koniki polskie cechują się dużą odpornością na choroby i niesprzyjające warunki środowiska w którym żyją. Są długowieczne, posiadają małe kopyta i twardy róg kopytowy, dzięki czemu mogą pracować niepodkute na twardym podłożu. Wyróżniają się również bardzo dobrym wykorzystaniem paszy. Koniki polskie są krępej, silnej budowy, w typie prymitywnym. Mierzą między 130 a 140cm w kłębie. Charakteryzują się myszatym umaszczeniem z czarna pręgą grzbietową. Występują również czarne pręgi na kończynach, a pręga łopatkowa występuje rzadko.
Szczególnymi cechami koników polskich są wytrzymałość i wytrwałość, dzięki czemu były często używane w transporcie. Ponadto są spokojne, pojętne i chętne do współpracy.
Obecnie głównymi miejscami ich hodowli w warunkach rezerwatowych jest Popielno, Roztoczański Park Narodowy, Biebrzański Park Narodowy oraz Stacja Doświadczalna w Stobnicy Uniwersytetu Rolniczego w Poznaniu. W warunkach stajennych są hodowane w Popielnie, Stadzie Ogierów Sieraków w Sierakowie oraz w Stadninie Koni Dobrzyniewo.
Budowa konia
Ciemię – twarda, kostna wypukłość znajdująca się pomiędzy uszami. Najwyższy punkt konia (poza uszami).
Grzywka – inaczej czub, włosy pokrywające czoło, wyrastające z okolic ciemienia.
Kość jarzmowa – najbardziej widocznym jej elementem jest grzebień jarzmowy, podłużna twarda wupukłość, po obu stronach łba, poniżej której przechodzi nachrapnik.
Ganasze – okrągłe zakończenia dolnej części żuchwy, znajdujące się po obu stronach łba.
Chrapy – część górnej wargi, obejmująca zewnętrzną część nozdrzy konia. Bardzo miłe, miękkie i delikatne w dotyku.
Rynienka jarzmowa – wklęsłość biegnąca wzdłuż szyi, w której znajdują się naczynia krwionośne. W tym miejscu najczęściej pobierana jest krew lub podawane dożylnie lekarstwa.
Guz łokciowy – kostna wyniosłość stawu łokciowego znajdująca się naprzeciwko klatki piersiowej. Od tego miejsca sprawdza się czy popręg dobrze leży. Powinien znajdować się o dłoń od łokcia.
Napięstek – inaczej nagdarstek, łączy przedramię z nadpęciem. Przypomina ludzkie kolano i często jest tak mylnie nazywany.
Koronka – obwódka kopyta, miejsce, w którym noga przechodzi w kopyto. Ma za zadanie wytwarzać rogową pokrywę na kopycie. Jest bardzo delikatna i wrażliwa na urazy.
Piętka – kulista, miękka wypukłość znajdująca się z tyłu kopyta, pełni rolę swoistego amortyzatora.
Pęcina – skośna, krótka część nogi ciągnąca się od koronki do stawu pęcinowego.
Ostroga – to ukryta pod sierścią, zrogowaciała narośl z tyłu stawu pęcinowego.
Kasztan – zrogowaciała narośl znajdująca się po wewnętrznej stronie każdej z nóg. Przypuszcza się, że kasztany, jak i ostrogi są pozostałością po palczastych przodkach konia.
Puzdro – fałd skóry znajdujący się pomiędzy tylny minogami u ogierów i wałachów, w którym ukryte są genitalia. Klaczy w tym miejscu znajduje się wymię.
Guz biodrowy – kostna wypukłość leżąca pod krzyżem. Na podstawie wypukłości guzów biodrowych można łatwo ocenić kondycję konia. Zbyt wystające świadczą o niedożywieniu lub leciwym wieku konia.
Nadpęcie – to inaczej śródręcze w przedniej nodze lub śródstopie w tylnej nodze. Znajduje się pomiędzy napięstkiem, a stawem pęcinowym.
Staw pęcinowy – łączy nadpęcie z pęciną.
Guz kulszowy – znajduje się na końcu kości kulszowej, okrytej pośladkiem. U konia w dobrej kondycji nie powinien być widoczny
Rzep ogonowy – górna, kostna część ogona, w której znajdują się kręgi ogonowe. Rzep ogonowy zwęża się ku dołowi i stanowi 1/3 ogona. Dzięki niemu koń ma możliwość machania ogonem.
Zad – najwyższa, tylna, mocno umięśniona część konia, znajdująca się pomiędzy lędźwiami, a ogonem. Napęd konia.
Lędźwie – krótki odcinek tylnej części konia, łączący grzbiet z zadem.
Słabizna – delikatna i bardzo wrażliwa część konia, znajdująca się poniżej lędźwi, między żebrami, a udem.
Łuk żebrowy – miejsce, w którym przebiega linia żeber, zwężające się ku tyłowi. Wyraźnie zarysowany u koni wyścigowych.
Kłąb – wyniosłość znajdująca się pomiędzy grzbietem, a szyją, którą tworzą wyrostki kolczyste kręgów piersiowych (2-6). W kłębie mierzy się wysokość konia.
Grzebień szyjny – górna część szyi konia, wzdłuż której wyrasta grzywa.
Potylica – tylna cześć czaszki za uszami konia, na niej leży nagłówek ogłowia zwany inaczej paskiem potylicznym.
Konie rasy zimnokrwistej
Występuje w dwóch typach, sokólskim oraz sztumskim. Rasa ta wywodzi się z północnej Polski (i w obecnych czasach również tam występuje najliczniej). Tamtejsi chłopi potrzebowali wytrzymałych i mocnych koni do pracy na trudnej i ciężkiej do uprawy ziemi. Konie zimnokrwiste mają swe korzenie w rasie koni belgijskich oraz ardeńskich. Są to konie cięższego i średniego kalibru, typu pociągowego. Cechują się odpornością na choroby i kontuzje oraz dobrym wykorzystaniem paszy. Są spokojne, łatwe w utrzymaniu i zdolnej to długiej i ciężkiej pracy, chętnie współpracują z człowiekiem.
Konie zimnokrwiste charakteryzują się duża masą ciała, mocną budową ciała, dobrym umięśnieniem, szerokim grzbietem. Klacze zimnokrwiste powinny mierzyć ponad 150cm w kłębie, a ogiery między 158 a 165cm. W Polsce główną stadniną, która zajmuje się hodowlą koni zimnokrwistych jest stadnina koni Nowe Jankowice.
Konie rasy śląskiej
Początki rasy śląskiej (śl) sięgają XIX wieku. Tamte czasy wymagały koni silnych, roboczych. Próbowano je uzyskać poprzez krzyżówkę głównie rasy trakeńskiej, wschodniopruskiej, angielskiej i półkrwi angielskiej. Jednak efekty nie były takie jakich oczekiwano więc pod koniec XIX wieku zaczęto je łączyć z końmi oldenburskimi, wschodniofryzyjskimi oraz hanowerskimi, co przyniosło już oczekiwane rezultaty.
Konie rasy śląskiej charakteryzują się zgrabną sylwetką i ciężką, dużą głową. Szyja jest długa i mocna, tułów również. Kłąb mocno zaznaczony, a zad szeroki. W kłębie sięgają przeciętnie od 158 cm u klaczy do 160 cm u ogierów. Najczęściej występują w umaszczeniu gniadym, skarogniadym, karym i siwym (inne powodują wyeliminowanie konia z hodowli).
Konie rasy śląskiej można podzielić na te w starym typie oraz w nowym. Ślązaki w starym typie wyróżniają się masywną, jednak harmonijną budową ciała. Wysokość w kłębie u klaczy waha się od 158 do 168cm, natomiast u ogierów między 160 a 170cm. Jeśli chodzi o ślązaki nowego typu, odznaczają się one większą suchością tkanki, bardziej skośnymi łopatkami i większym wzrostem (klacze mierzą w granicach 162 - 168cm, a ogiery 164 - 170cm. Są również bardziej energiczne i szybsze od koni śląskich w starym typie.